Hơn 100 nhà khoa học đã tham dự Hội nghị Quốc tế RIVF 2023, một sự kiện khoa học lớn dành cho các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ máy tính và truyền thông trên toàn thế giới được Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT) đăng cai tổ chức từ ngày 23 – 25/12/2023 tại Hà Nội.
Trong 20 năm qua, kể từ khi được thiết lập vào năm 2003, RIVF đã trở thành một nền tảng quan trọng để các nhà nghiên cứu và đổi mới ở Việt Nam và trên toàn thế giới trao đổi, chia sẻ thông tin và kết quả nghiên cứu, thúc đẩy hợp tác học thuật trong lĩnh vực điện toán và truyền thông.
Việt Nam chính thức thương mại hóa 5G, thúc đẩy Internet tốc độ cao
Trong thông điệp gửi tới Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phan Tâm cho biết: “Trong 5 thập kỷ qua, chúng ta đã chứng kiến những đột phá đáng chú ý trong công nghệ máy tính, Internet, di động và điện toán đám mây. Giờ đây, chúng ta đang chứng kiến một sự biến đổi thậm chí còn quan trọng hơn: cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo (Al). Cuộc cách mạng này được kỳ vọng sẽ mang tính biến đổi nhiều hơn tất cả những đổi mới công nghệ trong 50 năm qua cộng lại”.
Trước những phát triển này, Thứ trưởng cho biết Việt Nam đang nỗ lực tạo ra một môi trường khuyến khích nghiên cứu và phát triển, đưa ra các hỗ trợ đầu tư vào công nghệ đổi mới, tạo điều kiện phát triển lực lượng lao động có tay nghề cao.
“Ưu tiên của Việt Nam là thúc đẩy sự hợp tác giữa các cơ quan chính phủ, các công ty tư nhân và các tổ chức nghiên cứu để cùng giải quyết các thách thức và thúc đẩy đổi mới, đặc biệt đối với công nghệ mở và đổi mới mở”.
Cũng theo Thứ trưởng, cơ sở hạ tầng số cũng rất quan trọng đối với sự đổi mới trong công nghệ điện toán và truyền thông. Vào năm 2024, Việt Nam sẽ chính thức thương mại hóa 5G, thúc đẩy mạng lưới truyền thông và Internet tốc độ cao để cho phép trao đổi thông tin và ý tưởng một cách liền mạch.
“Trong thế giới số hiện nay của chúng ta, sự hợp tác và hợp tác quốc tế là chìa khóa để thúc đẩy nghiên cứu và đổi mới. Hội nghị của chúng ta là cơ hội tuyệt vời để tận dụng kiến thức chuyên môn toàn cầu, chia sẻ các phương pháp hay nhất và thúc đẩy đổi mới xuyên biên giới”.
Việt Nam có thể tiên phong tham gia sáng tạo công nghệ 6G
Một trong những diễn giả trình bày chính tại Hội nghị, TS An Mei Chen, Phó Chủ tịch phụ trách kỹ thuật Qualcomm, Inc cho biết chuyển đổi số đang diễn ra trong tất cả các ngành. Mạng di động thế hệ thứ năm (5G) đang được triển khai thương mại trên toàn thế giới, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số. 5G sẽ mang lại 13,1 nghìn tỷ USD doanh thu toàn cầu vào năm 2035.
5G mở rộng vùng phủ sóng và dung lượng, mang đến một loạt thiết bị và dịch vụ 5G mới. Việt Nam khai trương mạng 5G trong năm 2024 nên nghiên cứu các ứng dụng 5G (use case) riêng cho Việt Nam, trong đó quan tâm đến các ứng dụng cho nhà máy thông minh, đô thị thông minh khi các đô thị thông minh đang được xây dựng mới.
Các công nghệ 5G đang phát triển thành 5G Advanced, làn sóng đổi mới công nghệ thứ hai có thể mang lại những hứa hẹn về 5G. Khi 5G Advanced phát triển, tầm nhìn ban đầu về 6G đang xuất hiện. 6G sẽ không chỉ là một công nghệ vô tuyến mới.
6G được hình dung như một phương thức giao tiếp không dây, thông minh, kết nối mọi người và mọi thứ, đồng thời cũng là một nền tảng có thể duy trì sự mở rộng liên tục của biên thông minh được kết nối. Ngoài khả năng liên lạc được nâng cao, 6G cũng sẽ giải phóng hoàn toàn tiềm năng tổng hợp của trí tuệ nhân tạo (AI), cảm biến tích hợp và các công nghệ xanh mới. 6G sẽ xây dựng trên nền tảng kỹ thuật, tiến hóa do 5G Advanced thiết lập và mở ra các công nghệ mang tính cách mạng để trở thành nền tảng đổi mới thống nhất cho năm 2030 và xa hơn nữa.
6G sẽ đáp ứng các tương tác vật lý, kỹ thuật số, ảo, nhập vai qua đó đưa khả năng nâng cao của con người lên một tầm cao mới thông qua giao tiếp và cảm biến chung ở khắp mọi nơi, tiêu tốn ít năng lượng.
Trao đổi thêm với PV Tạp chí TT&TT, TS An Mei Chen cho biết: “Việt Nam nên thúc đẩy các trường đại học tham gia vào các tổ chức quốc tế như 3GPP, nghiên cứu cơ bản về công nghệ như 6G ngay từ đầu để tiên phong cùng thế giới về công nghệ mới, có nghĩa là trở thành người sáng tạo công nghệ thay vì tiêu dùng công nghệ”.
6G sẽ mở ra kỷ nguyên điện toán không gian. Các thuật toán nhận thức, chẳng hạn như đa cảm biến hiệu suất cao để theo dõi đầu, tay và mắt tinh vi, sẽ phát triển để hoạt động liền mạch trong mọi môi trường, bất kể điều kiện ánh sáng và khả năng di chuyển. Bản sao số và điện toán không gian sẽ đặt ra yêu cầu về tốc độ dữ liệu ngày càng cao hơn, từ 100 Mbps – 10 Gbps, tùy thuộc vào ứng dụng. Yêu cầu về dung lượng mạng tổng thể sẽ cao hơn 100 lần so với hệ thống 5G.
Để xử lý tốc độ dữ liệu cao và dung lượng mạng đạt được như vậy, sẽ cần có hỗ trợ 6G native để cho phép chuyển đổi và tổng hợp liền mạch trên các dải tần (sub-THz, mmWave, sub-7, 7-24GHz, các dải phổ chia sẻ, không được cấp phép), dựa trên vị trí người dùng, phổ tần sẵn có và các cân nhắc về vùng phủ sóng.
Cũng tại Hội nghị, TS. Tomoko Matsui, Viện Toán Thống kê, Tokyo đã có bài phát biểu chính về khung dựa trên dữ liệu để khám phá các chiến lược kiểm soát ẩn trong phân tích tiến hóa.
TS. Cao Hoàng Trụ, Khoa Thống kê Sinh học và Khoa học Dữ liệu, Trung tâm Khoa học Y tế Đại học Texas tại Trường Y tế Công cộng Houston đã có bài phát biểu chính về “Thống kê, học máy và Khoa học dữ liệu: Đánh giá lịch sử và nhìn về tương lai”.
Theo TS. Cao Hoàng Trụ, chúng ta đang chứng kiến sự khởi đầu của kỷ nguyên định hướng dữ liệu hay quyết định do dữ liệu cung cấp với sự bùng nổ dữ liệu, tác động của dữ liệu đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta cũng như những tiến bộ của phương pháp và công nghệ xử lý dữ liệu.
Vào thời điểm hiện nay, khoa học dữ liệu đã nổi lên như một lĩnh vực liên ngành để xử lý dữ liệu mà thống kê (statistics) và học máy (machine learning) là hai yếu tố hỗ trợ chính. Ban đầu, thống kê và học máy dường như đã được phát triển trong các bối cảnh khác nhau của toán học và khoa học máy tính.
Khoa học dữ liệu đã tập hợp chúng lại với nhau, trong đó số liệu thống kê tập trung vào nền tảng và phương pháp toán học, trong khi học máy thiên về thuật toán và xử lý dữ liệu tự động. Bài trình bày nhìn lại dòng thời gian về sự xuất hiện của thống kê, học máy, khoa học dữ liệu và các lĩnh vực liên quan.
Thứ hai, xem xét trình tự thời gian của phát minh và bối cảnh của một số phương pháp học máy và thống kê quan trọng. Thứ ba, là thảo luận về mối quan hệ giữa thống kê, học máy và khoa học dữ liệu. Cuối cùng, nó giải quyết một số thách thức và khắc phục các cách học từ dữ liệu lớn.
PTIT nâng cao số lượng và chất lượng đầu ra nghiên cứu
Là trường đại học đăng cai tổ chức RIFV lần này, ông Trần Quang Anh, Phó Giám đốc PTIT cho biết là trường đại học duy nhất trực thuộc Bộ TT&TT và được thành lập năm 1997, PTIT đã trở thành trường đại học hàng đầu, có tầm nhìn và phát triển nhanh tại Việt Nam và tiên phong trong chuyển đổi số. Trong 26 năm qua, PTIT đã thể hiện sự xuất sắc trong hoạt động học thuật với trọng tâm là nâng cao số lượng và chất lượng đầu ra nghiên cứu bằng cách thành lập nhiều trung tâm nghiên cứu và hợp tác với các học giả quốc tế.
PTIT rất vinh dự khi được là đơn vị tổ chức RIVF’23 trong chuỗi RIVF đã trở thành sự kiện khoa học lớn dành cho các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực Công nghệ máy tính và truyền thông, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.
RIVF’23 đã nhận được 196 bài báo của 503 tác giả từ 23 quốc gia khác nhau một cách ấn tượng. Với 101 bài báo xuất sắc được chấp nhận trình bày, RIVF nhằm mục đích tạo cơ hội cho các nhà nghiên cứu và nhà đổi mới thảo luận các vấn đề, chia sẻ kết quả, xác định các vấn đề mới nổi và thiết lập sự hợp tác học thuật trong các lĩnh vực điện toán và truyền thông khác nhau.
Được biết bắt đầu từ năm 2003, RIVF đã trở thành sự kiện khoa học lớn dành cho các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ máy tính và truyền thông, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Trước đây, chuỗi hội nghị này được tổ chức hàng năm. Kể từ hội nghị lần thứ 9 năm 2012, RIVF được tổ chức khoảng 18 tháng một lần, xen kẽ giữa miền Bắc và miền Nam Việt Nam. Tại Hội nghị RIVF 2007, Hiệp Kỹ sư điện và Điện tử (IEEE) Việt Nam đã được thành lập và kể từ đó RIVF đã trở thành hội nghị của IEEE./.